آیا ذهن آگاهی می تواند آسیب رسان باشد ؟
نکات کلیدی
- بر خلاف باور عموم ، تمرین های ذهن آگاهی – مراقبه همیشه و برای همه مفید و سود مند نمی باشند .
- تا همین اواخر ، بیش ترِ پژوهش ها تلاش می کردند که تاثیر های ناگوارِ احتمالی تمرین های ذهن آگاهی – مراقبه را نا دیده بگیرند .
- مطالعه ی جدیدی با عنوان « نظارت بر آسیب » به بررسی اثر های نا گوار برنامه های مبتنی بر ذهن آگاهی با امید به بهینه ساختن سود مندی آن ها پرداخته است .
مأموریت روشن گری درباره افسانه های مربوط به تمرین های ذهن آگاهی – مراقبه و آشکار ساختن مبالغه های مربوطه بر عهده ویلوبی بریتون ، استاد یار روان پزشکی و رفتار انسان در دانش گاه براون ، مدیر آزمایش گاه علوم اعصاب بالینی و عاطفی و پژوهش گر ذهن آگاهی گذاشته شد . وی در سال 2017 یکی از 15 پژوهش گری بود که مقاله ای با عنوان « ذهن مبالغه گر » را در مجله ی دید گاه های علوم رفتاری منتشر کردند . این مقاله هشدار داده بود که : « اطلاعات نا درست و روش شناختی ضعیفِ مرتبط با مطالعه های قبلی در زمینه ی ذهن آگاهی ممکن است منجر به آسیب ، دریافت راهنمایی نا درست و نا امیدی افراد شود . »
با آشکار شدن اثرات ناگوار ذهن آگاهی ممکن است نگاه های موجود به این امر تحت تأثیر قرار بگیرند .
بریتون و همکاران وی در مقاله ی اخیر خود چنین نوشتند : « برنامه های مراقبه ی مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان درمان اختلال های روانی از استرس گرفته تا بی خوابی و افسردگی شناخته شده اند . گاهی اوقات حتی این برنامه ها به بچه های مدرسه یا کار مندان آموزش داده می شود ، یعنی کسانی که به صورت فعال به جست جوی کمک بر نیامده اند یا کسانی که تناسب آن ها برای این روان درمانی بررسی نشده است . با همه ی این توصیف ها ، بیش تر پژوهش هایی که در این زمینه انجام گرفته اند ، تمرکز چندانی بر خطر ها یا تأثیر های سو ء ذهن آگاهی نداشته اند و فقط بر مزایای آن تأکید کرده اند . »
اذعان به این که ذهن آگاهی – مراقبه همیشه سود مند نمی باشد – و در واقع ممکن است در بعضی موارد هم آسیب رسان باشد – نگاه های موجود نسبت به ذهن آگاهی را تحت تاثیر قرار می دهد . در چند دهه ی گذشته ، محبوبیت تمرین های مبتنی بر ذهن آگاهی ( MBPs ) سر به فلک کشیده است . حتی در برخی محافل هر نوع گفتار منفی در باره ی ذهن آگاهی یا مراقبه برابر با تنبیه محسوب می شود . گفته می شود برای درک این که چه زمانی ، چرا و چه گونه ذهن آگاهی یا مراقبه ممکن است آسیب رسان باشد ، باید بدانیم که چه زمانی سود مند واقع می شود .
به عنوان مثال ، اخیرا مطالعه ای ( پولین و همکاران ، 2021 ) نشان داد که ممکن است ذهن آگاهی ، خود خواهی و اجتماعی بودن را در آن دسته از افراد که تنهایی را به بودن در اجتماع ترجیح می دهند افزایش دهد ، اما این مساله در افرادی که اجتماعی تر هستند صدق نمی کند . مطالعه ی دیگری ( سالس من و همکاران ، 2020 ) نشان می دهد که « بودن در لحظه از طریق ذهن آگاهی پس از یک دوره ی استرس ، سود مند واقع می شود . در حالی که اگر ذهن آگاهی باعث شود که فرد هرچه بیش تر به موقعیت فعلیِ ناشی از عامل استرس فعال بیاندیشد ، در این صورت اضطراب در او افزایش خواهد یافت . » یک مرور نظام دار در سال قبل ( فاریز و همکاران ، 2020 ) در زمینه ی روی داد های نا گوار مراقبه ( MAEs ) در طول درمان های مبتنی بر مراقبه نشان داد که کمتر از 1 درصد از 6743 مطالعه ، MAEs را تعریف یا اندازه گیری کرده اند .
یافتن این که چرا و چه زمانی ذهن آگاهی آسیب می رساند ، سود مندی کلی آن را افزایش می دهد .
بریتون و همکاران وی در آخرین کوشش خود برای دست یابی به اثر های نا گوار ( مثل نظارت بر آسیب ) ، هدف نهایی خود را شناسایی روش های کاهش آسیب های بالقوه ی ذهن آگاهی قرار دادند . بریتون در مقاله ی جدید خود اظهار داشت که « هدف نهایی ما به حد اکثر رساندن اثر بخشی ذهن آگاهی مبتنی بر مراقبه در عین کاهش آسیب های آن است . » به منظور رفع خطر ها و تعدیل روان درمانی ، باید به مطالعه ی دقیق آسیب های بالقوه پرداخته شود . مطالعه ی ما یکی از جامع ترین مطالعه ها در این زمینه است ، این مطالعه یک برنامه ی کاری برای ارز یابی خطر های برنامه های مراقبه ی مبتنی بر ذهن آگاهی در اختیار شما قرار می دهد . » در این مطالعه تیم بریتون از یک پرسش نامه ی 44 آیتیمی تجارب مراقبه ( Med Ex – I ) استفاده کردند تا اثرات جانبی مراقبه را در 96 شرکت کننده ی بر نامه ی هشت هفته ای ذهن آگاهی اندازه گیری کنند . 83 در صد از شرکت کنندگان در MBP ، حد اقل یک عارضه ی جانبی مرتبط با مراقبه را گزارش کردند .
ذهن آگاهی مزایا و معایبی دارد .
بریتون مقایسه ای را بین ذهن آگاهی و آسپرین انجام می دهد. او معتقد است همان طور که آسپرین یک ماده ی دارویی است که در برخی شرایط درد را تسکین می دهد و حتی گاهی زندگی افراد را نجات می دهد، اما گاهی و در برخی افراد ممکن است باعث سوزش معده و حتی خون ریزی گوارشی شود . حال، پزشکان با آگاهی مبتنی بر شواهد در زمینه ی مزایا و معایب آسپرین از عوارض جانبی آن پیش گیری می کنند . به عنوان مثال آن ها می توانند هنگام تجویز آسپرین به بیماران خاص به میزان دوز ایمن و مؤثر توجه بیش تری داشته باشند . در به کار بستن ذهن آگاهی هم باید همین مورد را مد نظر قرار داد . به طوری که افراد متخصص که روان درمانی های ذهن اگاهی را آموزش می دهند ، می توانند روی دادهایی را که ایمنی و اثر بخشی مراقبه ی مبتنی بر ذهن آگاهی را افزایش می دهند ، شناسایی کنند .
در پایان مقاله ، برتیون تاکید می کند که هدف وی در مقاله ی سال 2021 این نیست که « متخصصین نسبت به برنامه های مراقبه ی مبتنی بر ذهن آگاهی دل سرد شوند ، بلکه وی در صدد تولید یافته هایی است که هم زمان اثر های مثبت و منفی مراقبه را پیدا کند تا افراد متخصص بتوانند تصمیم های آگاهانه تری بگیرند . »
منبع :
فرم در خواست ترجمه ء متون تخصصی روان شناسی و مشاوره