روان درمانی رفتاری – شناختی

روی کرد های مختلفی برای مداخله در اختلال های روانی وجود دارند و انتخاب روش مناسب ، یک چالش عمده برای افرادی محسوب می شود که در جست و جوی روان درمانی بر می آیند . به نظر می رسد روان درمانی رفتاری – شناختی برای آن دسته از افرادی که انتظار دارند با صرف حد اقل هزینه ی ممکن به نتیجه ی مطلوب دست پیدا کنند ، به عنوان گزینه ی مناسب در نظر گرفته شود .

فهرست مطلب

روان درمانی رفتاری – شناختی چیست ؟
نحوه ی اثر گذاری روان درمانی رفتاری – شناختی
الگو های فکری
روش

روان درمانی رفتاری – شناختی چیست ؟

روان درمانی رفتاری – شناختی ، یک روی کرد از انواع روان درمانی است . در این روی کرد برای تغییر احساس ( خُلق ) و رفتار فرد مراجعه کننده ( بیمار ) ، الگو های فکری وی تعدیل می­ شود . ایده ی اصلی این روی کرد این است که احساس منفی و رفتار خود تخریبیِ نا مطلوب ، در نتیجه ی باور ( فکر ) تحریف شده ایجاد می شود ، نه نیرو های نا هشیار گذشته . روان درمانی رفتاری – شناختی ، ترکیبی از روان درمانی رفتاری و روان درمانی شناختی است . روان درمانی شناختی بر فکر و احساس ( خلق ) تمرکز می کند و روان درمانی رفتاری ، رفتار را در نظر می گیرد . روان شناس بالینی که روی کرد ترکیبی روان درمانی رفتاری – شناختی را انتخاب کرده است ، باید در موقعیت ساختار یافته کار کند ، او به دنبال شناسایی الگو های منفی فکر و پاسخ های رفتاری در مواجهه با موقعیت های چالش بر انگیز می باشد .

در این روی کرد ، شیوه های سازنده تری به فرد مراجعه کننده ( بیمار ) آموزش داده می شود تا وی بتواند در مواجهه با موقعیت های استرس زا ، آن ها را به کار گیرد . پاسخ های جدید به وی کمک می کنند تا اختلال روانی یا رفتار نا مطلوب را به حداقل برساند و یا حتی آن را حذف کند . اصول روان درمانی رفتاری – شناختی به گونه ای طراحی شده است که می توان آن را در خارج از فر آیند روان درمانی هم به کار گرفت . حتی می توان اصول روان درمانی رفتاری – شناختی را در روان درمانی رفتاری – شناختی به روش On Line هم به کار برد ، در این روش فرد مراجعه کننده ( بیمار ) می تواند نشانه های اضطراب و نشانه های افسردگی خود را به صورت On Line پی گیری نماید .

نحوه ی اثر گذاری روان درمانی رفتاری – شناختی

روان درمانی رفتاری – شناختی ، کوتاه مدت تر از روی کرد های دیگر مانند روان تحلیل گری ( و روان پویشی ) می باشد . این امکان وجود دارد که در روی کرد هایی غیر از روان درمانی رفتاری – شناختی ، به چند سال زمان نیاز باشد تا مشکل فرد مراجعه کننده ( بیمار ) تشخیص داده شود و یا مداوا گردد . در حالی که 10 جلسه الی 12 جلسه در روان درمانی رفتاری – شناختی برای نیل به این هدف کافی می باشد ؛ به این صورت که موقعیت های فعلی فرد مراجعه کننده ( بیمار ) که منجر به اختلال فسردگی می شوند ، کشف می شود ، پس از آن روان شناس بالینی به همراه فرد مراجعه کننده ( بیمار ) به جست و وجوی الگو های فعلی تفکر و یا ادراک های تحریف شده ای می پردازند که منجر به اختلال افسردگی شده است . این روی کرد از این نظر به صورت کامل با روان تحلیل گری متفاوت است . در روان تحلیل گری سابقه ی زندگی فرد بررسی می شود تا منبع نا هشیار مشکل وی کشف گردد .

الگو های فکری

در روان درمانی رفتاری – شناختی ممکن است از فرد مراجعه کننده ( بیمار ) خواسته شود که دفتر چه ای تهیه کند و روی داد های زندگی و وا کنش های خود را ثبت نماید . روان درمان گر می تواند در تغییر دادن الگو های فکری و واکنش هایی که به دنبال آن رخ می دهد به وی کمک کند ، برخی از این الگو های فکری عبارت اند از :

• همه یا هیچ : نگاه سفید و سیاه به زندگی ، نگرش مطلق به جهان .
• نا دیده گرفتن روی دادهای مثبت : افرادی که این الگوی فکری منفی را ترجیح می دهند ، تجربه های مثبت خود را نا دیده می گیرند .
• وا کنش منفی خود کار : داشتن فکر سر زنش گر ( به صورت عادتی ) .
• بزرگ نمایی ( درشت نمایی ) یا کم اهمیت انگاری : بزرگ جلوه دادن یک روی داد .
• تعمیم افراطی : مربوط کردن نتیجه گیری از یک روی داد واحد به سایر روی داد هایی که در زندگی اتفاق می افتند .
• شخصی سازی : به خود نسبت دادن ، شخصی سازی افراطی یا تجربه ی این احساس که هر عملی به صورت خاصی به وی مربوط می شود .
• فیلتر ذهنی : در این الگوی فکری ، فرد مراجعه کننده ( بیمار ) ، جزئیات منفی روی داد را انتخاب می کند و صرفا بر آن متمرکز می شود به گونه ای که واقعیت های دیگر در دید وی محو می شوند .

روش

روان شناس بالینی و فرد مراجعه کننده ( بیمار ) به وسیله ی یاد داشت های روزانه ، شروع به جای گزین ساختن الگو های فکری با ادراک های دارای الگوهای سازنده تر می کنند . این فر آیند از طریق روش های عملیِ متعددی انجام می شود :

• یاد گیری کنترل و تعدیل فکر و وا کنش های تحریف شده
• یاد گیری ارز یابی جامع و دقیق از موقعیت ، وا کنش های هیجانی و رفتار
• گفت و گوی درونی
• بهره مندی از خود ارز یابی برای ارائه ی پاسخ های مناسب در موقعیت های مختلف

مراجعه کننده ( بیمار ) می تواند مهارت های مقابله ای را به تنهایی و یا با روان شناس بالینی تمرین کند . از طرف دیگر ، وی می تواند روش های موجود را در موقعیت های کنترل شده ی چالش بر انگیز به کار گیرد . گزینه ی بعدی ، روان درمانی رفتاری – شناختی On Line است . در این روش ، فرد مراجعه کننده ( بیمار ) می تواند روان درمانی را به راحتی و در دفتر کار ، منزل و   . . .   تمرین کند . این روش با بهره گیری از روان درمانی رفتاری – شناختی On Line مرکز مشاوره و ارائه ی خدمات روان شناسی نوید ارائه می شود . به این صورت که روان شناس بالینی از طریق جلسه ی مشاوره ی ویدیویی با فرد مراجعه کننده ( بیمار ) صحبت می کند و در سر تا سر روز از این طریق با وی در ارتباط می ماند .

منبع :

روی خط بهداشت

فرم در خواست ترجمه ء متون تخصصی روان شناسی و مشاوره